er is nog geen eensluidende definitie van het begrip 'energieneutraal'. totdat er een goede definitie is vastgesteld, wil ik ten eerste een vrij simpele omschrijving en daarnar een uittreksel van (PeGO) tonen.
simpel gezegd is een energieneutraale woning (of wel nul energie woning of energiebalanswoning genoemd) een woning die met een normaal leefpatroon en een hoog comfort niveau over een heel jaar gezien evenveel energie opwekt als het verbruikt. een energieneutrale woning hoeft niet autonoom te zijn: 's zomers kan bijvoorbeeld de hoeveelheid energie teruggeleverd worden aan het elektriciteitsnet die 's winters daaruit verbruikt wordt. belangrijk is dat het gebouw over een jaar gemeten een energieverbruik van ten hoogste nul heeft.
de meest uitgebreide studie naar de definitie van energieneutraal bouwen is afkomstig van het platform energietransitie gebouwde omgeving (PeGO). PeGO geeft in het rapport ‘stevige ambities, klare taal’ een aanzet voor de definitie van een energieneutraal project:
"een project is energieneutraal als er op jaarbasis geen netto import van fossiele of nucleaire brandstof van buiten de systeemgrens nodig is om het gebouw op te richten, te gebruiken en af te breken. dit betekent dat het energiegebruik binnen de projectgrens gelijk is aan de hoeveelheid duurzame energie die binnen de projectgrens wordt opgewekt of die op basis van externe maatregelen aan het project mag worden toegerekend. het energieverbruik dat voortkomt uit de oprichting en sloop van het gebouw wordt verrekend naar een jaarlijkse bijdrage op basis van de verwachte levensduur van het gebouw.".
opvallend is, dat in de definitie van PeGO niet alleen de gebruikersgebonden en de gebouwgebonden energie maar ook de materiaalgebonden energie (het vervaardigen en slopen van een gebouw) meetelt. Wat een duidelijk hoger ambitie tont.
energeineutraal bouwen of renoveren, hoe doe je dat?
een meest voor de hand liegende aanpak om dit te bereiken, is het handhaven van het drie stappenplan van de trias energetica. maar maak stap drie overbodig doordat je stap een en twee heel serieus gaat aanpakken.
1. terugdringen van onnodig energieverbruik, bijvoorbeeld energiebesparing in de vorm van een zeer goed geïsoleerde, lucht en kierdichte, en koudebrug vrije buitenschil en een balancventilatie met wtw (warmteterugwinning).
2. voor de energiebehoefte zoveel mogelijk gebruik maken van duurzame en hernieuwbare energiebronnen zoals zonneboiler, PV-cellen, windmolens of bijvoorbeeld aardwarmte. maar vergeet passieve energiebronnen niet zoals zuidelijke oriëntatie van de woning in combinatie met een goede g-waarde van de beglazing en de interne warmtewinsten van de bewoners en de elektrische apparatuur.
3. als duurzame energie niet volstaat, dan efficiënte en zuinige technieken toepassen bij fossiele energie bronnen.
deze maatregelen komen al redelijk dicht in de buurt van het passiefhuis concept. het passiefhuis concept is inderdaad een buitengewoon goed uitgangspunt om energieneutraal of zelfs energie leverend te worden.
passiefhuizen zijn niet per definitie energieneutraal. de geringe benodigde energie kan bijvoorbeeld betrokken worden uit het net. door duurzame energie bronnen toe te passen is het bij een passiefhuis wel vrij eenvoudig om er een nul energie of een plusenergie woning van te maken.